Projelerin etrafa tesirlerini gösteren ve uygulamada kontrol imkanı veren ÇED (Çevresel Tesir Değerlendirmesi) kararlarının halka ulaşmasını önleyen Etraf Bakanlığı uygulamasına mahkeme 4 yıl sonra ‘dur’ dedi. Etraf Mühendisleri Odası’nın başvurusunu inceleyen Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti, Etraf Bakanlığı’nın ÇED kararlarını 15 günün sonunda ilandan kaldırma uygulamasının mevzuata alışılmamış olduğuna karar verdi. Etraf Mühendisleri Odası Lideri Baran Bozoğlu, Etraf Bakanlığı’nın mahkeme kararına uyup, 2015’ten bu yana ilandan kaldırılan tüm ÇED raporlarının süresiz ilan etmesi gerektiğini söyledi.
15 GÜNLÜK İLAN KÂFİ
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı 30 Nisan 2015’te 81 ilin valisine bir yazı göndererek ÇED raporlarına ait duyuru ve ilanların artık süresiz değil, yalnızca 15 gün müddetle yayınlanmasını istedi. Bakanlık gönderdiği yazıda, ÇED kararının, kelam konusu faaliyetten en fazla etkilenmesi olası olan yöre halkının yetkili temsilciliğine bildiri edilmesi, kararın hem askı hem de internet üzerinden yapılan ilanının ise 15 günün sonunda kaldırılması gerektiğini bildirdi.
Etraf Bakanlığı, valiliklere gönderdiği yazının çabucak akabinde, hem 2015’e kadar olan hem de 2015’ten sonrası için ÇED olumlu kararı olan projelerin ÇED raporlarının tümünü bakanlık internet sitesinden kaldırdı. Bunun üzerine harekete geçen Etraf Mühendisleri Odası, evvel bakanlık bürokratlarıyla görüşüp yanlışın düzeltilmesini talep etti. Fakat taleplerine karşılık bulamayan oda, sonunda hukuka başvurdu. Odanın başvurusunu inceleyen Danıştay 14’üncü Dairesi yürütmenin durdurulması istemini reddetti. Bunun üzerine gidilen Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyi ise başvuruyu haklı bulup yürütmenin durdurulmasına, yani ÇED kararlarının 15 gün sonra ilandan kaldırılamayacağına hükmetti.
ÇAĞDIŞI UYGULAMA
Etraf Mühendisleri Odası Lideri Baran Bozoğlu, bakanlığın uygulamasıyla vatandaşın bilgi edinme hakkının elinden alınmak istendiğini söyledi. Bakanlığın bu uygulamayla halkın ÇED sürecine iştirakini zorlaştıran, vatandaşın projelerin inşaat ve işletme periyotlarında ÇED raporuyla uygulamayı karşılaştırma imkanını engelleyen çağdışı bir yaklaşımı hayata geçirdiğini belirten Bozoğlu, “Sağlıklı etrafta yaşama hakkı lakin katılımcılıkla, vatandaşın çevresel tesirleri gözlemlemesi ve kamu kurumlarına bildirim yapması ile mümkündür. ÇED raporları bu değerli vazife için vaz geçilmez bir araçtır” dedi. Bozoğlu, 2015 yılına kadar aslında var olan şeffaflık uygulamasının artık mahkeme kararıyla uygulanacağına işaret ederken, Bakanlığın mahkeme kararına uyup geçmişten bugüne kadar tüm ÇED raporlarını eksiksiz olarak internet sitesinde yayınlaması gerektiğini de söyledi.