Türkiye’de ekonomik kriz yaşanıp yaşanmadığına ait tartışmalara resmi istatistik kuruluşumuz Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) son noktayı koydu. TÜİK, ekonomimizin peş peşe iki çeyrek periyottur küçüldüğünü gösteren yeni datayı dün açıkladı. TÜİK’e nazaran geçen yılın son çeyreğinde yüzde 3 küçülen gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), bu yılın birinci çeyreğinde de yüzde 2.6 oranında daraldı. İktisat bilimi, gerisi arkasına iki çeyrek küçülme yaşanan ülkelerin resesyona, yani sakinliğe girdiğini söylüyor.
ENFLASYONA KARŞIN
Resesyona giren ülkelerde üretim ve yatırım düşüyor, işsizlik artıyor. İktisatta yaşanan küçülme yüzünden her birimiz yılbaşından bu yana 479 dolar, son bir yılda bin 803 dolar yoksullaştık.
TÜİK, GSYH’nin bu yılın birinci çeyreğinde (ocak-mart) geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 2.6 oranında küçülerek 158.4 milyar liradan 154.2 milyar liraya gerilediğini hesapladı. Cari fiyatlar dikkate alındığında, geçen yılın son çeyreğinde yüzde 3’lük küçülmeye karşın 1 trilyon 10 milyar lira GSYH üreten iktisat, yaşanan enflasyona karşın bu yılın birinci çeyreğinde yalnızca 914.7 milyar liralık
GSYH üretebildi. Geçen yılın son çeyreğinde yüzde 3 küçülen Türkiye’nin bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 2.6 küçülmesi, ‘küçülmenin sürat kestiği’ formunda yorumlanırken, mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış datalardan olumlu sinyallerin gelmesi tasaların daha da artmasını önledi.
DAİMA BİRLİKTE YOKSULLAŞTIK
Dolar bazındaki bilgiler, iktisattaki küçülmeyi daha net gösterdi. Geçen yılın birinci çeyreğinde 206.8 milyar dolar olan GSYH, son çeyrekte 184.9 milyar dolara, yeni açıklanan bu yılın birinci çeyreğinde ise 170.3 milyar dolara geriledi. TÜİK bilgileri üzerinden yaptığımız yıllıklandırılmış hesaplamalara nazaran de, geçen yılın birinci çeyreğinde 882.7 milyar dolar olan yıllık GSYH, geçen yılın sonunda 784 milyar dolara, bu yılın birinci çeyreğinde ise 747.6 milyar dolara geriledi. Hesaplamalar, Türkiye iktisadının son bir yılda 135.1 milyar dolar, yılın birinci çeyreğinde ise 36.5 milyar dolar yoksullaştığını, vatandaşın kişi başına gelirinin de son bir yılda bin 803 dolar, birinci çeyrekte ise 479 dolar azalarak fakirliğinin daha da arttığını gösteriyor.
Vatandaş para harcayamıyor
Birinci çeyrekte mal ve hizmet ihracatı yüzde 9.5 arttı, buna karşılık dövizdeki artışın da tesiriyle ithalat yüzde 28.8 azaldı. Vatandaşın bu devirde buzdolabı, çamaşır makinesi üzere sağlam mallara yönelik tüketim harcaması yüzde 19.5, yarı sağlam mallara yaptığı harcama da yüzde 18.2 üzere harika seviyede azaldı. Lokanta, otel üzere hizmet harcamaları da yüzde 2.5 azalırken dayanıksız mallara yönelik harcamada ise yalnızca yüzde 1.6 artış görüldü.